Η αργία της Κυριακής

Ως Κυριακή θεωρείται το χρονικό διάστημα που αρχίζει από τις 24:00 του Σαββάτου και λήγει στις 24:00 της Κυριακής (εβδομαδιαία ανάπαυση). Η Κυριακή είναι ημέρα υποχρεωτικής αργίας και επομένως η απασχόληση του εργαζόμενου κατά την ημέρα αυτή απαγορεύεται.

Αμοιβή λόγω εργασίας σε ημέρα Κυριακή:
Η απασχόληση των εργαζομένων που πραγματοποιείται βάσει των διατάξεων του Β.Δ. 748/1966, είναι νόμιμη και αμείβεται, σύμφωνα με τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που ορίζουν πρόσθετη αμοιβή για εργασία κατά τις Κυριακές (Κ.Υ.Α. 8900/1946 και Κ.Υ.Α. 25825/1951,  αρθ. 2, Ν.Δ. 3755/1957 και αρθ.2, Ν. 435/1976, σχετικά με την προσαύξηση που δικαιούνται οι εργαζόμενοι επί του νόμιμου ωρομισθίου τους).

Επιπρόσθετα, στους εργαζόμενους που απασχολούνται σε εμπορικά καταστήματα την Κυριακή, σύμφωνα με το άρθρο 16 και το άρθρο 15^Α του Ν. 4177/2014, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 18 του Ν. 5019/2023, χορηγείται, επιπλέον, υποχρεωτικά μια (1) ημέρα ανάπαυσης σε άλλη ημέρα της ίδιας εβδομάδας.

Ειδικότερα, για τον υπολογισμό της αμοιβής που δικαιούται ο εργαζόμενος σε περίπτωση εργασίας του κατά την Κυριακή, θα πρέπει να διακρίνουμε εάν η εν λόγω εργασία επιτρέπεται ή όχι από το νόμο:
 

• Για επιχειρήσεις που απαγορεύεται η λειτουργία τους κατά τις Κυριακές:

Το προσωπικό που θα απασχοληθεί σε ημέρα Κυριακή, δικαιούται να λάβει το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο ή το 1/25 του μισθού, προσαυξημένου κατά 75% επί του νομίμου ημερομισθίου. Σημειώνεται ότι ενώ ο οφειλόμενος μισθός υπολογίζεται με βάση τις καταβαλλόμενες αποδοχές, η προσαύξηση του 75% υπολογίζεται επί του εκάστοτε καθοριζομένου νομίμου ημερομισθίου ή ωρομισθίου. Επίσης, σε περίπτωση που το προσωπικό απασχοληθεί κατά την Κυριακή για περισσότερες από 5 ώρες, τότε δικαιούται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση σε άλλη ημέρα της επόμενης εβδομάδας.
 

• Για επιχειρήσεις που επιτρέπεται να λειτουργούν τις Κυριακές:

Το προσωπικό που θα απασχοληθεί σε ημέρα Κυριακή, δικαιούται να λάβει μόνο την προσαύξηση 75% επί του νομίμου ημερομισθίου, καθώς και αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση σε άλλη ημέρα της εβδομάδας.

Αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυσης σε περίπτωση μερικής απασχόλησης:

Σύμφωνα με τη νομολογία των δικαστηρίων, η έννοια της εβδομαδιαίας ανάπαυσης υφίσταται μόνο κατά την περίπτωση σύμβασης εργασίας πλήρους απασχόλησης. Επομένως, η χορήγηση ημέρας αναπληρωματικής ανάπαυσης προϋποθέτει τη συνεχή απασχόληση του εργαζόμενου όλη την εβδομάδα. Σε περίπτωση σύμβασης μερικής απασχόλησης ή εκ περιτροπής εργασίας, είναι δυνατόν να περιλαμβάνεται η ημέρα της Κυριακής με σταθερό τρόπο, χωρίς να απαιτείται η χορήγηση αναπληρωματικής ανάπαυσης για την παρεχόμενη εργασία της συγκεκριμένης ημέρας. Σε κάθε περίπτωση, οι μερικώς απασχολούμενοι νομίμως κατά την Κυριακή εξακολουθούν να δικαιούνται την προβλεπόμενη πρόσθετη αμοιβή, η οποία ανέρχεται στο 75% των νομίμων ωρομισθίων που πραγματοποιήθηκαν.

Όταν η υποχρεωτική αργία συμπίπτει με ημέρα Κυριακή ισχύουν τα εξής:

α) Δεν γεννάται θέμα μεταθέσεώς της σε άλλη εργάσιμη μέρα, διότι όπως είναι γνωστό τόσο για τον ιδιωτικό, όσο και το Δημόσιο τομέα καταργήθηκαν οι διατάξεις περί μεταθέσεως των αργιών, όταν συμπίπτουν με ημέρα Κυριακή (άρθρο 7 του Ν.1400/83). 

β) Οι επιχειρήσεις που θα λειτουργήσουν την Κυριακή που συμπίπτει με την υποχρεωτική αργία οφείλουν: α) Σε όσους αμείβονται με ημερομίσθιο, το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί επί του νομίμου ημερομισθίου τους. Επιπλέον οφείλουν να χορηγήσουν αναπληρωματική ανάπαυση (ρεπό) σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας.

γ) σε όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό οφείλουν προσαύξηση 75% του νομίμου μισθού τους και αναπληρωματική ανάπαυση, είτε πρόκειται για επιχειρήσεις που υπάγονται στις διατάξεις περί υποχρεωτικής ανάπαυσης την Κυριακή και τις ημέρες αργίας είτε για επιχειρήσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις αυτές. Ζήτημα καταβολής και του 1/25 του μηνιαίου μισθού γεννάται μόνο αν δεν χορηγηθεί αναπληρωματική μέρα ανάπαυσης.

Ειδικότερα η αργία της Κυριακής για τα εμπορικά καταστήματα:

Με τα άρθρα 18 και 19 του Ν. 5019/2023 επήλθαν τροποποιήσεις στο Ν. 4177/2013, στον οποίο εμπεριέχονται διατάξεις σχετικά με τη λειτουργία των επιχειρήσεων και καταστημάτων τις Κυριακές.

Σε ό,τι αφορά τα εμπορικά καταστήματα, τα οποία δεν εντάσσονται στις εξαιρέσεις του νόμου περί δυνατότητας λειτουργίας κατά τις Κυριακές και αργίες, επιτρέπεται η λειτουργία τους κατά τις εξής Κυριακές:

(α) Την πρώτη Κυριακή, κατά την έναρξη κάθε εκπτωτικής περιόδου της παρ. 1 του άρθρου 15 ν. 4177/2013. Σε περίπτωση που η πρώτη Κυριακή συμπίπτει με επίσημη αργία, η δυνατότητα παρέχεται την επόμενη Κυριακή,

(β) τις δύο (2) Κυριακές, πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων,

(γ) την Κυριακή των Βαΐων,

(δ) την τελευταία Κυριακή κάθε έτους και

(ε) την πρώτη Κυριακή του Μαΐου και την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου, και αν αυτές συμπίπτουν με επίσημη αργία της παρ. 1 του άρθρου 15Α, την αμέσως επόμενη Κυριακή που δεν συμπίπτει με επίσημη αργία.

Επιπλέον, επιτρέπεται η προαιρετική λειτουργία εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές την περίοδο από τον μήνα Μάιο έως και τον μήνα Οκτώβριο, εκτός από τη δεύτερη Κυριακή του μήνα Αυγούστου, στις περιοχές

(α) του Δήμου Αθηναίων και

(β) σε περιοχές του Δήμου Πειραιά, της Περιφερειακής Ενότητας Νοτίου Τομέα Αθηνών, του ιστορικού κέντρου Θεσσαλονίκης, όπως ορίζεται στην υπουργική απόφαση 3046/51009/1994 (Β’ 833),

(γ) στην περιοχή γύρω από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και στο Επιχειρηματικό Πάρκο Γιαλού - Άγιος Δημήτριος - Πύργος στον Δήμο Σπάτων της Περιφέρειας Αττικής, όπως οριοθετείται στην απόφαση ΠΕΧΩ οικ. 1516/Φεντ.επεκτ./05/9.3.2005 (Δ’ 319).

Σε περίπτωση, που η δεύτερη Κυριακή του Αυγούστου συμπίπτει με επίσημη αργία, η εξαίρεση μετατίθεται την προηγούμενη Κυριακή.

Όσον αφορά τη λειτουργία των καταστημάτων που λειτουργούν, σύμφωνα με το άρθρο 16 ν. 4177/2013, τις Κυριακές επιτρέπεται από τις 11:00 έως τις 20:00.